Коул.М.,Скрибнер.С.Культура.и.мышление Մշակույթի ու Մտածողության կապի մասին միանշանակ պատասխան չկա (գոն այս գրքի տպագրման ժամանակ չկար)։ Սակայն գրքում կան բազմապիսի հետաքրքիր փաստեր և փորձերի նկարագրություններ։ Տարբեր հետազոտվող ցեղերի, ազգերի ու զարգացման մակարդակների վրա գտնվող մարդկային խմբերի մոտ մտածողության առանձնահատկությունները։ Մի քանի բան, որոնք ես կուզեմ մտապահել՝ իրերի դասակարգումը 4 տարեկանից փոքր երեխաները անում են գույների հիման վրա, ապա ՝ ֆորմաների, ավելի ուշ անում են ֆունկցիոնալ նմանության հիման վրա (եվրոպա֊ամերիկյան տիպի արտադրական հասարակությունների մասին է խոսքը) ։ Պրիմիտիվ ցեղերի մոտ ֆունկցիոնալ դասակարգումը կարող է այդպես էլ չառաջանալ մտածողության և մշակույթի կարպերի հետազոտության ժամանակ հաճախ ի հայտ է գալիս դպրոցական կրթության գործոնը հետաքրքրական է, որ հեռանկարը (երկչափ պատկերները եռաչափ ընկալելը) պարզվում է մշակութային պայմանավորվածության հարց է, ոչ եվրրապական տիպի հանրություններում այդ ընկալումը իհայտ է գալիս, միայն հատուկ թրեյնինգի պայմաններում նույն ձևով մշակութայնորեն են պայմանավորված նաև տրամաբանական սիլլոգիզմները ․․․  հետաքրքիր երևույթ են  լեզվական ունիվերսալիաները լեզվի առումով նաև Սեպրի֊Ուորֆի առաջադրած լեզվական դետերմինիզմը չի հաստատվել իր նեղ

Գիրքը լավն էր, նույն խնդրի վերաբերյալ երեք տարբեր մեկնաբանությունները սպանիչ էին, սակայն մասնակիցներից մեկը ընտրեց մի ճանապարհ, որը ենթադրում է կամք և ոչ թե ճանաչողություն։ Այստեղ շղարշված կերպով կար էզոթերիկո֊օկկուլտ այն գաղափարը, որ եթե ուզում ես մի բան ֆունդամենտալ փոխել, «տիեզերքը սկսում է դիմադրել քեզ»։  Իսկ գրքի հերոսներից մեկը լուծումը գտնում է խոնարհ ու անվախ աշխատանքի միջոցով դժվարությունները կամաց֊կամաց հաղթահարելու մեջ։ Մի քանի մեջվերում էլ երևի արժե անել գրքից․ … … …   Դբա Լավը ։)